Στον οδηγό αυτό περιγράφεται η διαδικασία αντικατάστασης των πόρων εμπλουτισμού των σχολικών βιβλίων με τα αντίστοιχα μαθησιακά αντικείμενα στο Φωτόδεντρο. Για τη διευκόλυνση των ομάδων στην αναζήτηση, έχει δημιουργηθεί μια λίστα με τα μαθησιακά αντικείμενα που έχουν αναρτηθεί ανά υποσυλλογή στο Φωτόδεντρο, η οποία είναι διαθέσιμη στον παρακάτω σύνδεσμο.

Στις παραγράφους που ακολουθούν περιγράφονται αναλυτικά τα βήματα για τη διαδικασία:

1. Αναζήτηση των πόρων εμπλουτισμού στα βιβλία (..extras/) στον κώδικα των html
2. Αναζήτηση των αντίστοιχων μαθησιακών αντικειμένων στο Φωτόδεντρο.
3. Αντικατάσταση του τοπικού (extras/…) συνδέσμου του ΜΑ με τη διεύθυνση του φυσικού πόρου στο Φωτόδεντρο (άνοιγμα σε νέο παράθυρο)
4. Διαγραφή τοπικών αρχείων από το extras
5. Έλεγχος κώδικα html & broken links

Αν δεν έχετε ήδη κάποια λίστα με τα μαθησιακά αντικείμενα που έχουν ενσωματωθεί στα σχολικά βιβλία, συστήνεται να γίνει αναζήτηση των πόρων εμπλουτισμού στον κώδικα της html των εμπλουτισμένων σελίδων των σχολικών βιβλίων χρησιμοποιώντας το εργαλείο αναζήτησης σε κάποιο πρόγραμμα επεξεργασίας html. Στη συνέχεια, αφού βρείτε αυτά τα αντικείμενα, θα προχωρήσετε στην εύρεση των “ομολόγων” τους στο Φωτόδεντρο και θα δείξουμε πως θα τα αντικαταστήσετε.

Γα την εύρεση των πόρων εμπλουτισμού στα βιβλία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε είτε το Adobe Dreamweaver είτε το Notepad++.

Στη συνέχεια, θα περιγραφεί η διαδικασία ενώ στη συνέχεια, θα δοθούν και τα αντίστοιχα βήματα μέσα από screenshots από τις επιλογές αναζήτησης για τα λογισμικά Dreamweaver και Notepad++. Αφού ανοίξετε το πρόγραμμα της επιλογής σας:

• Αρχικά, θα επιλέξετε το μενού “Edit” και στη συνέχεια την επιλογή “Find and Replace” (Dreamweaver) ή το μενού “Search” και στη συνέχεια την επιλογή “Find” (Notepad++),
• Σε αυτό το σημείο, θα κάνετε αναζήτηση στην html σελίδα του βιβλίου, εισάγοντας στον όρο αναζήτησης το: href=”extras/

• Επιλέγοντας (διπλό κλικ) κάποιο αποτέλεσμα στη λίστα αποτελεσμάτων αναζήτησης, θα ανοίξει το αντίστοιχο αρχείο index*.html στο συγκεκριμένο σημείο όπου εμφανίζεται στον κώδικα η ενσωμάτωση του πόρου <a href=”extras/…>. Για παράδειγμα, τα ακόλουθα αποτελέσματα εμφανίζονται στην αναζήτηση από το βιβλίο Φυσικών ΣΤ΄ Δημοτικού (εμπλουτισμός της ομάδας Βιολογίας).

Για κάθε μαθησιακό αντικείμενο που έχει ενσωματωθεί στα εμπλουτισμένα βιβλία, δλδ για κάθε αντικείμενο που έφερε η αναζήτηση του href='extras/ στον κώδικα των εμπλουτισμένων σελίδων html (προηγούμενη παράγραφος), θα πρέπει να βρούμε το αντίστοιχο δημοσιευμένο αντικείμενο στο Φωτόδεντρο.

Παίρνουμε ως παράδειγμα τον πόρο εμπλουτισμού «kef_3_Hliako_systima» που φαίνεται επιλεγμένος (με γκρι) στην λίστα αποτελεσμάτων της αναζήτησης που έγινε στο φάκελο του εμπλουτισμένου βιβλίου Φυσικής ΣΤ΄Δημοτικού με το Dreamweaver (Εικόνα 1.4).

• Το πρώτο μας βήμα είναι να αναζητήσουμε στη λίστα με τα μαθησιακά αντικείμενα στο Φωτόδεντρο (προσβάσιμη Εδώ), μαθησιακό αντικείμενο με τον όρο «Hliako_systima» στο όνομα του αρχείου ή «ηλιακό σύστημα» στον τίτλο του μαθησιακού αντικειμένου.

• Εναλλακτικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και η αναζήτηση στο Φωτόδεντρο

• Όταν βρεθεί το αντικείμενο που αντιστοιχεί στον πόρο εμπλουτισμού και ανοίγοντας σε browser το Μ.Α. που βρίσκεται στη συγκεκριμένη διεύθυνση φυσικού πόρου, επιβεβαιώνεται ότι αντιστοιχεί στο ίδιο μαθησιακό αντικείμενο και ότι το αντικείμενο λειτουργεί.

• Στο βήμα αυτό, θα πρέπει κάποια από τα στοιχεία του Μ.Α. να αποθηκευτούν σε πίνακα αντιστοίχισης των μαθησιακών αντικειμένων ανά ενότητα κάθε βιβλίο για λόγους αρχείου και τεκμηρίωσης των αλλαγών των ενεργειών σας. Τα στοιχεία που θα θέλαμε να κρατηθούν για κάθε Μ.Α. είναι: Υποσυλλογή, Τίτλος ΜΑ, Όνομα αρχείου, Διεύθυνση Φυσικού Πόρου. Για τη διευκόλυνση σας, template ενός τέτοιου excel υπάρχει εδώ.

Η αντικατάσταση του Πόρου Εμπλουτισμού με ΜΑ από το Φωτόδεντρο, μπορεί να γίνει εύκολα με την αντικατάσταση της τιμής στο href πεδίο του εμπλουτισμού με το URL της διεύθυνσης του Μαθησιακού Αντικειμένου. Αναλυτικά, η διαδικασία θα περιγραφεί στην ενότητα 3-A που ακολουθεί.

Για τα βιβλία που έχουν αλλάξει σε μεγάλο βαθμό (Φυσική & Χημεία Α΄& Β΄ Λυκείου) και για τα οποία δεν υπάρχουν έτοιμα html, μπορεί εναλλακτικά να γίνει εμπλουτισμός πάνω στο pdf του σχολικού βιβλίου (είναι αναρτημένο στο Διδακτικό Πακέτο κάθε μαθήματος) με δεικτοδότηση στο Φωτόδεντρο. Τα βήματα για την προσθήκη εικονιδίου και συνδέσμου σε pdf περιγράφονται στην ενότητα 3-B που ακολουθεί.

Σε αυτό το βήμα θα αντικαταστήσουμε το σημείο της HTML που δείχνει στον “παλιό” πόρο εμπλουτισμού, ώστε να δείχνει πια στο νέο ΜΑ που περιέχεται στο Φωτόδεντρο.

Όπως είχε αναφερθεί και στο Βήμα 1, επιλέγοντας ένα από τα αποτελέσματα της αναζήτησης στο Dreamweaver, το πρόγραμμα πηγαίνει στην αντίστοιχη γραμμή του κώδικα της html σελίδας. Πιο συγκεκριμένα, στο παράδειγμα που έχει χρησιμοποιηθεί, επιλέγοντας το kef_3_Hliako_systima στην index3.html, το πρόγραμμα πηγαίνει στο ακόλουθο κομμάτι κώδικα της σελίδας:

Στη θέση του href=“extras/EduGames/kef_3_Hliako_systima/kef_3_Hliako_systima.htm” (κόκκινο πλαίσιο), θα μπει η Διεύθυνση Φυσικού Πόρου του μαθησιακού αντικειμένου, δηλαδή το href=“http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/4683”. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, συστήνεται το κομμάτι κώδικα για shadowbox (μπλε πλαίσιο) να αντικατασταθεί με το target=”_blank”, που ανοίγει το μαθησιακό αντικείμενο στο Φωτόδεντρο σε νέο παράθυρο. Συνεπώς, ο κώδικας θα γίνει:

<a title="Εξερευνώ το ηλιακό μας σύστημα" href=" http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/4683"target=”_blank”>
<img src="extras/images/game.png" alt="Εξερευνώ το ηλιακό μας σύστημα" title="Εξερευνώ το ηλιακό μας σύστημα"/>
</a>

Σε αυτό το βήμα θα δείξουμε πως μπορούμε να εισάγουμε σε PDF, τις συνδέσεις για τα ΜΑ στο Φωτόδεντρο. Αυτή η διαδικασία αφορά στα νέα βιβλία και έχει πραγματοποιηθεί με τον Adobe Acrobat Pro X.

• Στο πρόγραμμα, αφού περιηγηθούμε στο σημείο όπου θέλουμε να προσθέσουμε ένα ΜΑ, επιλέγουμε πάνω δεξιά “Tools” και στη συνέχεια, στα δεξιά, το μενού “Content”. Τέλος, επιλέγουμε “Button” όπως φαίνεται και στην Εικόνα 3.3.

• Με τη χρήση του εργαλείου “Button”, οριοθετούμε την περιοχή στην οποία θέλουμε να εμφανίζεται το κουμπί το οποίο με το πάτημα του, θα ανοίγει σε ένα νέο παράθυρο, το Μαθησιακό Αντικείμενο. Μόλις σχεδιάσουμε το κουμπί, εμφανίζεται το κίτρινο παράθυρο διαλόγου που φαίνεται στην Εικόνα 3.4 για να ονοματίσουμε το κουμπί που σχεδιάσαμε. Επιλέγουμε σε αυτό το σημείο “All properties” και μεταφερόμαστε στο γκρίζο παράθυρο διαλόγου που φαίνεται στην εικόνα, για να ρυθμίσουμε όλες τις παραμέτρους του.

• Στο παράθυρο διαλόγου των ρυθμίσεων του κουμπιού, στην καρτέλα “Options” επιλέγουμε κάτω δεξιά την επιλογή “Choose Icon” και βρίσκουμε το εικονίδιο που αντιστοιχεί στο ΜΑ που εισάγουμε με το συγκεκριμένο κουμπί.
• Επίσης, επιλέγουμε από τη ρύθμιση “Layout” πάνω δεξιά, “Label left, icon right”, ώστε στο κουμπί που θα δημιουργηθεί να εμφανίζεται η ετικέτα του στα αριστερά και το εικονίδιο του στα δεξιά.
• Τέλος, επιλέγουμε το κουμπί “Advanced” και στο αναδυόμενο παράθυρο επιλέγουμε την επιλογή “Never” στην ερώτηση “When to scale” και ρυθμίζουμε τις διαστάσεις του εικονιδίου μέσα στο κουμπί στο (100,50) όπως φαίνεται στην Εικόνα 3.5.

• Συνεχίζοντας την παραμετροποίηση του κουμπιού που δημιουργήσαμε, επιλέγουμε την καρτέλα “Actions”, και στην επιλογή “Select Action”, επιλέγουμε από τη λίστα που είναι διαθέσιμη, το “Open a web link”,
• Στη συνέχεια, επιλέγουμε το κουμπί “Add” και στο αναδυόμενο παράθυρο εισάγουμε το URL του Μαθησιακού Αντικειμένου όπως αυτό εμφανίζεται στα μεταδεδομένα του ΜΑ στο Φωτόδεντρο και συγκεκριμένα στο πεδίο “Διεύθυνση Φυσικού Πόρου”
• Με την επιλογή “Edit” μπορούμε να επεξεργαστούμε τον υπερσύνδεσμο που εισάγαμε ενώ με την επιλογή “Close” επικυρώνουμε και αποθηκεύουμε τις επιλογές μας και κλείνουμε το παράθυρο διαλόγου.

• Επιστρέφοντας στο PDF, μπορούμε να επιλέξουμε με ένα απλό κλικ το κουμπί (Button) που δημιουργήσαμε και “τραβώντας” το από τα μπλε σημεία στην περιφέρεια του, να αλλάξουμε και να προσαρμόσουμε το μέγεθος του, ώστε να σιγουρευτούμε ότι εμφανίζεται σωστά τόσο το κείμενο που περιέχει όσο και το εικονίδιο του.

Ο φάκελος extras των εμπλουτισμένων βιβλίων θα πρέπει να περιέχει πλέον μόνο τα αρχεία που δεν έχουν αντίστοιχο ΜΑ στο Φωτόδεντρο (και συνεπώς δεν έχει αντικατασταθεί η ενσωμάτωσή τους στο βιβλίο με δεικτοδότηση προς το ΜΑ στο Φωτόδεντρο). Αν έχει κρατηθεί αρχείο με τις αντικαταστάσεις, μπορούν να σταλούν στο e-books@cti.gr μόνο τα html και μια λίστα με τα αρχεία/φακέλους που ΔΕΝ θα πρέπει διαγραφούν από τον φάκελο extras. Ένα πρότυπο για το αρχείο αντικατάστασης, μπορεί να βρεθεί στον παρακάτω σύνδεσμο.

Έχοντας ολοκληρώσει τη διαδικασία δεικτοδότησης στο Φωτόδεντρο και την διαγραφή των φακέλων στο extras, για τα ΜΑ που δεικτοδοτήθηκαν, είναι απαραίτητο να γίνουν οι ακόλουθες διαδικασίες:

• Έλεγχος του κώδικα στην HTML, για να επιβεβαιωθεί ότι δεν δημιουργήθηκαν λάθη στον κώδικα κατά την αντικατάσταση ή να έχουν 'ξεμείνει' από τη διαδικασία του εμπλουτισμού. O έλεγχος στον κώδικα της HTML μπορεί να γίνει με το αντίστοιχο εργαλείο στο dreamweaver (File>Validate>Validate Current Document (W3C)) ή απευθείας από online εργαλείο W3C Validator.
• Έλεγχος για broken link, που θα επιβεβαιώσει ότι δεν διαγράφηκαν από το φάκελο *extras* λάθος φάκελοι. Ο έλεγχος για broken link μπορεί να γίνει μέσα από τον dreamweaver ή το εργαλείο LinkChecker.

Το παράρτημα αυτό, αφορά στην περιγραφή της διαδικασίας με την οποία μπορείτε να δημιουργήσετε έναν πίνακα αντιστοίχησης των πόρων εμπλουτισμού των βιβλίων σε μαθησιακά αντικείμενα που είναι προσβάσιμα από το Φωτόδεντρο.

• Αρχικά, θα πρέπει στη διαδικασία αναζήτησης στο Dreamweaver (Βήμα 1), να αποθηκεύσετε τα αποτελέσματα της αναζήτησης για πόρους εμπλουτισμού (href=”extras/) σε xml αρχείο. Αυτό θα δημιουργήσει μια λίστα των πόρων που περιέχει κάθε κεφάλαιο του εμπλουτισμένου βιβλίου.

• Ανοίγουμε το αρχείο xml το οποίο αποθηκεύσαμε στο Dreamweaver, μέσα από το Microsoft Excel. Tα δεδομένα προβάλλονται σε στήλες. Με τη χρήση μεθόδων φιλτραρίσματος μπορούμε εύκολα να διαγράψουμε τις γραμμές που αφορούν σε shadowbox κ.ά. αρχεία που δεν αποτελούν πόρους εμπλουτισμού. Ανοίγουμε το αρχείο και επιλέγουμε, όταν μας ζητηθεί “Open As an XML Table”.

• Στο Excel, επιλέγουμε την αναζήτηση κελιών και στους όρους αναζήτησης, δίνουμε “href=extras/shadowbox/shadowbox.css” ώστε να βρούμε όλες τις γραμμές που αφορούν στο shadowbox,
• Αφού ολοκληρωθεί η αναζήτηση, επιλέγουμε όλα τα αποτελέσματα (επιλέγοντας ένα από αυτά και πληκτρολογώντας CTRL+A) και έπειτα επιλέγουμε κάποια μορφοποίηση κελιού (γέμισμα κελιού με ένα χρώμα π.χ. κίτρινο) για τα επιλεγμένα αποτελέσματα

• Με αυτό τον τρόπο, τα αποτελέσματα που δεν αφορούν σε πόρους εμπλουτισμού, φαίνονται με κίτρινο χρώμα (Εικόνα 4.4).

• Χρησιμοποιώντας τα φίλτρα της εφαρμογής, επιλέγουμε στη στήλη να εμφανιστούν μόνο τα κελιά με κίτρινο γέμισμα και στη συνέχεια διαγράφουμε αυτές τις γραμμές,
• Αφαιρούμε το φίλτρο για το χρώμα των κελιών και πλέον βλέπουμε μόνο τις γραμμές με τους πόρους εμπλουτισμού,

Με το (δωρεάν) πρόγραμμα Linkchecker, που ελέγχει σελίδες και sites για broken links, μπορεί να δημιουργηθεί λίστα των συνδέσμων στο εμπλουτισμένο βιβλίο, για τον ευκολότερο έλεγχο των αντικαταστάσεων με Μαθησιακά Αντικείμενα.

LinkChecker: http://wummel.github.io/linkchecker/index.html

Αφού εγκαταστήσετε και ανοίξετε το πρόγραμμα, στις επιλογές του (Edit>Options), θα πρέπει να εισάγετε τις ακόλουθες ρυθμίσεις (Εικόνα Π.6):

• Recursive Depth: 2 [μπορεί να χρειαστεί να αυξηθεί αν δεν βγαίνουν τα σωστά αποτελέσματα]
• Verbose Output: X (δλδ, να είναι επιλεγμένο)

Στο πεδίο “Ignore URLs matching one of these patterns (one per line)”, εισάγετε τα παρακάτω, καθώς και όποιο επιπλέον path/φάκελο, δεν περιέχει πόρους εμπλουτισμού:

• /images/
• /icons/
• /extras/Images/
• οποιοσδήποτε άλλος φάκελος δεν περιέχει πόρους εμπλουτισμού.

Αφού κλείσετε (Close) το παράθυρο των επιλογών, με αντιγραφή εισάγετε στο πεδίο URL: (Εικόνα Π.7) το path του φακέλου με τα αρχεία του εμπλουτισμένου βιβλίου και επιλέγετε εκκίνηση του ελέγχου από το κουμπί Start.

Τα αποτελέσματα από τον έλεγχο μπορούν να αποθηκευτούν σε xml αρχείο, το οποίο αν ανοίξει σε excel και διαμορφωθούν κατάλληλα τα αποτελέσματα με φίλτρα (π.χ. στη στήλη result απόκρυψη των τιμών “filtered”) και με αναζήτηση (χρωματισμός, φιλτράρισμα και διαγραφή γραμμών με shadowbox, style.css, κλπ) μπορεί να δημιουργηθεί μια λίστα με URL που θα αντικατασταθούν, το html στο οποίο βρέθηκαν, και τον τίτλο του hyperlink:

Για σχόλια, παρατηρήσεις ή ερωτήσεις σχετικά με όσα περιγράφονται στην παρούσα σελίδα, παρακαλούμε όπως επικοινωνήσετε μαζί μας στο e-books@cti.gr